Vị trí địa lý
Vịnh Hạ Long, từng hai lần được UNESCO công nhận (1994 & 2000), nay đã trở thành một phần của Di sản Thiên nhiên Thế giới “Quần đảo Vịnh Hạ Long – Cát Bà”, được ghi danh vào năm 2023. Vịnh Hạ Long nằm ở phía tây của Vịnh Bắc Bộ Việt Nam, cách thủ đô Hà Nội khoảng 170 km hoặc 2,5– 3 tiếng bằng ô tô. Trung tâm thành phố Hạ Long nằm sát biển ở phía bắc của vịnh. Vịnh Hạ Long có tổng diện tích là 1.553 km2, bao gồm 2 vịnh nổi tiếng là Vịnh Bái Tử Long ở phía đông và Vịnh Lan Hạ (nơi có Đảo Cát Bà) ở phía nam.
Vịnh Hạ Long không chỉ được du khách biết đến với những hang động tự nhiên được kiến tạo từ hằng triệu năm nằm rải rác trên 1.969 hòn đảo lớn nhỏ mà còn nổi tiếng thế giới với thảm thực vật phong phú và các loài sinh vật đa dạng. Vẻ đẹp ngoạn mục của vịnh Hạ Long được tạo nên từ những trụ đá vôi Karst hùng vĩ mọc lên giữa vịnh – kết hợp cùng những dấu tích xâm thực kỳ thú như hang động, vòm đá tự nhiên, góp phần khắc họa nên bức tranh thiên nhiên tráng lệ và sống động.
Lịch sử & văn hóa
Theo truyền thuyết, có rất nhiều giả thuyết xung quanh sự xuất hiện của Vịnh Hạ Long, có lẽ nhiểu hơn bất kỳ danh thắng nào khác của Việt Nam. Nhưng câu chuyện được lưu truyền rộng rãi nhất được kể lại là: tất cả các đảo lớn nhỏ trên Vịnh Hạ Long (theo triết tự nghĩa là vịnh nơi Rồng đáp xuống) đều là những viên ngọc trai, ngọc bích được Rồng Mẹ nhả ra, tạo thành những bức thành lũy vững chắc giúp người dân chống giặc ngoại xâm. Mỗi hang động trong vịnh cũng nắm giữ trong mình một câu chuyện kỳ bí. Đó là những câu chuyện đầy màu sắc phản ánh đời sống tinh thần, tình cảm của người Việt như tình yêu đôi lứa, mong muốn ước mơ về giàu, nghèo trong cuộc sống…
Giá trị địa chất – địa mạo
Vịnh Hạ Long được du khách toàn cầu biết đến là kỳ quan thiên nhiên thế giới, nhưng không nhiều du khách biết rằng Ủy ban Di sản Thế giới UNESCO đã công nhận vịnh Hạ Long vào danh mục Di sản thiên nhiên Thế giới vì những giá trị nổi bật ở 2 khía cạnh thẩm mỹ và địa chất – địa mạo. Nhiều nghiên cứu cho thấy các núi đá vôi ở đây đã trải qua hơn 500 triệu năm dưới nhiều điều kiện và môi trường khác nhau để tạo thành cảnh quan đặc biệt và hiếm có như ngày hôm nay.
Phần lớn các đảo trên Vịnh Hạ Long là kiểu hình thái Phong Linh (Fenglin karst), một trong những dạng hình thái hiếm nhất trong quá trình kiến tạo núi đá vôi. Đa số các hòn đảo được kiến tạo từ những các khối đá vôi dạng tháp, dạng nón, có vách đứng hoặc rất dốc. Các đảo nằm độc lập rải rác trên vịnh với độ cao từ 50- 100m và tỉ lệ chiều cao – chiều rộng khoảng 6:1. Một hình thái karst khác ở Hạ Long là Phong Tùng (Fengcong karst) với đặc điểm nổi bật là các khối nổi cao chụm vào nhau thành một số đỉnh, giữa chúng có các hố trũng, phễu.
Cảnh đẹp Vịnh Hạ Long không chỉ là sự hài hòa giữa đất trời và biển cả mà còn ở những hòn hang, động chứa đựng trong lòng hàng nghìn hàng vạn các tác phẩm độc đáo bằng nhũ đá của mẹ thiên nhiên. Trong số đó, các cơ quan chủ quản hiện nay vẫn đóng cửa một số lượng lớn các hang, động đá với mục đích bảo tồn. Chỉ một số ít được mở ra cho du khách thăm quan. Những hang động được nhiều du khách ưa thích có thể kể đến như: Động Thiên Cung, Hang Đầu Gỗ, Hang Sửng Sốt, Hang Bồ Nông và Hang Trinh Nữ.
Giá trị sinh học
Trên Vịnh Hạ Long, các đảo nhỏ phần lớn chỉ có cây bụi thấp trong khi những đảo lớn là nơi sinh sống của nhiều loài chim quý hiếm với thảm thực vật nhiệt đới đặc trưng. Đặc biệt là đảo Cát Bà, nơi có Vườn quốc gia Cát Bà, hấp dẫn du khách không chỉ vì những bãi biển hoang sơ tuyệt đẹp mà còn ở kho sinh học khổng lồ. Nơi đây có từ rừng mưa nhiệt đới nguyên sinh tới rừng ngập mặt và các rặng san hô. Hòn đảo này cũng là nơi sinh sống của một số loài linh trưởng quý hiếm như Voọc Cát Bà (hay còn gọi là voọc đầu vàng), loài động vật nằm trong sách đỏ hiện nay chỉ còn khoảng 60 cá thế sống sót trên trái đất.
Bên cạnh đó, Vịnh Hạ Long còn là nơi trú ngụ của hơn 1.000 loài động vật biển, hơn 160 loại san hô đã được xác định. Ở những nơi có san hô, mật độ bao phủ khoảng 30% diện tích đáy biển (đặc biệt ở một số nơi là 80%) với độ sâu phổ biến là 4-6m so với mặt nước biển.
Vịnh Hạ Long thực sự là một kỳ quan thế giới, là một trong những điểm thu hút du khách lớn nhất ở Việt Nam. Đó cũng là nơi bạn có thể bơi lội thỏa thích trên những bãi biển hoang sơ tuyệt đẹp, chèo thuyền kayak trên vùng biển xanh biếc; khám phá những núi đá cao chót vót tưởng như cao vút lên trời xanh trên các hòn đảo; thưởng thức những món ăn hải sản địa phương tươi ngon trong khi ngắm cảnh hoàng hôn hay bình minh tuyệt đẹp. Hãy đến thăm quan, trải nghiệm và tận hưởng kỳ nghỉ tại Vịnh Hạ Long!
Nằm trên đảo Lờm Bò, cách đảo Titov khoảng 2 km về phía Tây Nam, động Mê Cung gồm nhiều khoang nhỏ nối liền nhau bằng các lối đi hẹp, có sự phân cấp đa dạng của các khối nhũ đá về hình khối và cấu trúc. Đây là nơi các nhà khảo cổ tìm thấy bằng chứng về sự sống thời tiền sử: vỏ sò nước ngọt, xương hóa thạch và các công cụ bằng đá. Các chuyên gia tin rằng hang từng là nơi cư trú của người thời kỳ đồ đá cách đây khoảng 7.000 – 10.000 năm.
Là hang động lớn và nổi tiếng nhất ở Vịnh Hạ Long, hang Sửng Sốt gồm hai khoang chính. Khoang đầu tiên rộng lớn như một nhà hát tự nhiên, với vô số thạch nhũ buông xuống từ trần hang. Từ đây, một lối đi hẹp dẫn đến khoang thứ hai đồ sộ, nơi ánh sáng tự nhiên soi sáng không gian rộng lớn đủ sức chứa hàng nghìn người. Hang có diện tích khoảng 10.000 m², sở hữu hàng nghìn nhũ đá và măng đá, cùng lối đi lát đá dài 500 mét dẫn lối du khách khám phá vẻ đẹp kỳ ảo bên trong.
Cách hang Thiên Cung chỉ 300 mét, hang Đầu Gỗ gồm ba khoang chính, trải dài trên diện tích khoảng 5.000 m². Khoang đầu giống như một nhà hát cổ với trần vòm và hệ thống thạch nhũ sống động. Các khoang sau được chiếu sáng nghệ thuật, làm nổi bật vẻ cổ kính rêu phong. Tên gọi “Đầu Gỗ” gắn liền với truyền thuyết lịch sử: vào thời Trần thế kỷ 13, nơi đây từng là nơi giấu các cọc gỗ để cắm xuống lòng sông trong trận chiến Bạch Đằng, nhằm ngăn chặn quân Mông Nguyên xâm lược.
Đảo Titop là điểm đến nổi bật với bãi cát trắng mịn và phong cảnh tuyệt đẹp, nơi du khách có thể chiêm ngưỡng toàn cảnh vịnh Hạ Long từ trên cao sau khi leo lên đỉnh núi Titop. Nếu không thích hoạt động leo núi, bạn có thể nằm tắm nắng thư giãn trên bãi biển cát trắng hay đắm mình trong làn nước xanh ngọc. Đây là điểm dừng chân lý tưởng cho cả những ai ưa thích hoạt động vận động lẫn nghỉ ngơi.
Được mệnh danh là hang động đẹp nhất Vịnh Hạ Long, động Thiên Cung nằm gần bến tàu du lịch và chỉ cách trung tâm thành phố Hạ Long vài km. Bên trong động là một không gian rộng khoảng 3.000 m², gồm nhiều tầng và trần cao ấn tượng. Những thạch nhũ và măng đá ở đây mang nhiều hình dáng kỳ thú, gắn liền với những truyền thuyết lãng mạn.
Làng chài Cửa Vạn là một trong những ngôi làng độc đáo nhất tại Vịnh Hạ Long, nơi sinh sống của nhiều thế hệ ngư dân. Du khách có thể trải nghiệm chèo thuyền nan cùng người dân địa phương, khám phá vẻ đẹp cuộc sống trên những ngôi nhà nổi và cảm nhận nét đẹp mộc mạc của văn hóa ngư dân lâu đời.
Khi chèo thuyền qua hang Luồn, bạn sẽ bước vào một hang nước yên tĩnh, được bao quanh bởi vách đá dựng đứng và thảm thực vật tươi tốt. Hang Luồn là một trong những địa điểm lý tưởng cho hoạt động chèo thuyền Kayak. Đây cũng là nơi sinh trưởng của cây đa núi, nhiều loài lan rừng quý, và nhiều loại thủy hải sản như cá, tôm, mực…
Nghề nuôi cấy ngọc trai đã tồn tại khoảng 4.000 năm, nhưng làng chài ngọc trai Tùng Sâu – nằm trong một khu vực biệt lập của Vịnh Hạ Long – chỉ mới được thành lập vào năm 1995. Kết hợp kỹ thuật tinh xảo từ Nhật Bản với đôi bàn tay khéo léo của người Việt, những viên ngọc trai ở đây nổi bật nhờ chất lượng và vẻ đẹp tự nhiên.
Hang Trinh Nữ và bãi Trinh Nữ nằm trong quần đảo Bồ Hòn thơ mộng của Vịnh Hạ Long, là sự hòa quyện tuyệt vời giữa vẻ đẹp thiên nhiên và chiều sâu văn hóa. Chỉ cách hang Sửng Sốt khoảng 3 km về phía Đông Nam, nơi đây mang đến cho du khách cơ hội chiêm ngưỡng những khối thạch nhũ huyền ảo trong hang, thả mình giữa khung cảnh yên bình của bãi biển hoang sơ, đồng thời khám phá những truyền thuyết dân gian Việt Nam đầy xúc cảm.
Một trong những “báu vật ẩn mình” của Vịnh Hạ Long, hang Tiên Ông nằm trên đảo Cái Tai, cách trung tâm thành phố Hạ Long khoảng 20 km. Miệng hang rộng 50m, cao 10m, dẫn vào một vòm hang khổng lồ có diện tích khoảng 1.000 m². Tại đây, các nhà khảo cổ đã phát hiện xương động vật hóa thạch, mảnh gốm, vỏ sò và công cụ cổ xưa – dấu tích cho thấy con người đã từng cư ngụ trong hang cách đây khoảng 8.000 – 10.000.
